Dolar 36,0250
Euro 37,3557
Altın 3.357,55
BİST 9.882,79

MURİS MUVAZAASI NEDENİYLE TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI

14.01.2025
A+
A-
MURİS MUVAZAASI NEDENİYLE TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI

Muris muvazaası, miras bırakanın mirasçı veya mirasçılarından mal kaçırmak amacı ile mirasçılardan birine/birkaçına veya mirasçı olmayan üçüncü bir kişiye aslında bağışlamak istediği taşınmazını sanki bir satış sözleşmesi yapmış gibi göstererek devretmesidir. Muris muvazaasında, miras bırakan mirasçılarını aldatma ve onlardan mal kaçırma amacıyla hareket etmektedir. Miras bırakanın mirasçılarından mal kaçırma amacını genellikle satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi adı altında gizlediği görülmektedir.

Muris muvazaasında 4 unsur bulunmaktadır.

  1. Görünürdeki İşlem: Miras bırakanın mirasçılarını aldatmak ve mal kaçırmak amacıyla mirasçılarından biri/birkaçı veya mirasçı olmayan üçüncü bir kişiyle yapmış olduğu ve tarafların gerçek iradeleri ile uyuşmayan hüküm ve sonuç doğurmasını istemedikleri işlemdir. Genellikle satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi olarak karşımıza çıkmaktadır.
  2. Muvazaa Anlaşması: Görünürdeki sözleşmeyi yapan tarafların görünürdeki işlemin aralarında hüküm ve sonuç doğurmayacağı; asıl sonuç doğurmak istedikleri işlemin gizli işlem olduğuna yönelik yapmış oldukları anlaşmadır. Sözlü veya yazılı olarak yapılabilir.

Mirasçı veya Mirasçılardan Mal Kaçırma Amacı

  1. Gizli İşlem: Miras bırakan ile taşınmazı devralan kişi arasında yapılan tarafların asıl iradelerini yansıtan işlemdir. Bu işlem muris muvazaasında bağışlama sözleşmesi olarak görünmektedir.

Muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davalarında ispat yükü, muvazaa iddiasında bulunan davacı taraftadır.

Muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açan mirasçılar, miras bırakanın taşınmazını muvazaalı olarak yani mirasçılardan mal kaçırma amacıyla devrettiği iddiasını tanık da dahil olmak üzere her türlü delil ile ispatlayabilirler.

Muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davalarında mahkemeler miras bırakanın gerçek iradesinin objektif olarak tespit edilebilmesi için Yargıtay kararlarında belirtilen birtakım kriterleri incelemektedir. Örneğin; miras bırakanın satışa ihtiyacı olup olmadığı, satış yapılırken para ödenip ödenmediği, taşınmazı satın aldığını iddia eden kişinin ekonomik gücü, taşınmazın değeri, aile içi sosyal ilişkiler vb. kriterler her somut olayın özelliğine göre değerlendirilmektedir.

Muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davalarında zamanaşımı yoktur. Muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davasının, miras bırakanın ölümünden sonra her zaman açılabilmektedir.

Mirastan mal kaçırma dava yoluyla engellenebilecek bir husustur. Yargıtay kararlarında da belirtildiği üzere, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen herkes mirastan mal kaçırma (muris muvazaası) nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açabilecektir. Örneğin; yasal mirasçılar, atanmış mirasçılar (vasiyetname ile mirasçı olmuş kişiler), evlatlık edinilen kişiler muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açabilirler.

Her bir mirasçı diğer mirasçıların onayını almadan kendi payı oranında muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davası açabilecektir. Ancak belirtmekte fayda vardır ki, muvazaalı olarak devredilen taşınmazın terekeye iadesinin talep edilmesi halinde mirasçı bu davayı tek başına açamayacaktır. Bu durumda diğer mirasçıların davaya katılması ya da Türk Medeni Kanunu’nun 640. Maddesi uyarınca terekeye mümessil atanması gerekmektedir. Ayrıca mirasçı olmayan kişilere karşı açılan ehliyetsizlik, vekalet görevinin kötüye kullanılması, hata, hile, gabin vb. nedenlere dayalı olarak açılacak olan muris muvazaası nedeniyle tapu iptal ve tescil davası da muris tarafından tek başına açılamaz burada yine diğer mirasçıların davaya katılması ya da Türk Medeni Kanunu’nun 640. Maddesi uyarınca terekeye mümessil atanması gerekmektedir.

KAYNAKÇA: BAF Hukuk & Danışmanlık

Dolmakalem