Gürcistan’ın Tarihi ve Coğrafi Konumu

Gürcistan, zengin tarihi, kendine özgü kültürü ve doğal güzellikleri ile Kafkaslar’ın en çarpıcı ülkelerinden biridir. Bu bölge, çok sayıda uygarlığa ev sahipliği yapmış ve zaman içinde birçok farklı kültürün ve imparatorluğun etkisi altında kalmıştır. Gürcistan’ın köklü tarihinden, coğrafi çeşitliliğine, ekonomik yapısından demografik özelliklerine kadar her yönüyle dikkat çekici bir ülkedir.

Gürcistan’ın Etimolojisi

Gürcistan isminin kökeni, ülkenin tarih boyunca farklı medeniyetler arasında bir kavşak noktası olmasından kaynaklanır. Bu isim, özellikle Gürcistan’a dışarıdan bakan topluluklar tarafından kullanılan bir adlandırmadır. “Gürcistan” ismi, esasen Farsça’da “Gurj” veya “Gorj” kelimesinden türemiştir ve zamanla “Gürcü” adını almıştır. Bu adlandırma, Orta Çağ’da İslam dünyası tarafından da benimsenmiş ve Gürcistan’a atıfta bulunmak için kullanılmıştır. Gürcülerin kendi dilinde ülkelerine “Sakartvelo” denir, bu da “Kartvelilerin (Gürcülerin) ülkesi” anlamına gelir. “Kartveli” terimi, Gürcistan’ın yerli halkına işaret eder ve bu adlandırma, ülkenin kendi iç perspektifinden nasıl görüldüğünü yansıtır.

Gürcistan’ın Tarihi

Gürcistan’ın tarihi, antik dönemlerden günümüze uzanan bir zaman çizgisinde, bölgenin coğrafi konumunun önemli bir etkileşim ve çatışma alanı olmasından kaynaklanan zengin ve çeşitli olaylarla doludur. Bu tarih, Gürcistan’ın hem zorluklarla hem de başarılarla dolu uzun yolculuğunu anlatır.

Antik Dönem ve Erken Krallıklar

Gürcistan tarihi, M.Ö. 4. binyılda başlayan ve antik Kolhis ve İberya krallıklarıyla devam eden zengin bir geçmişe sahiptir. Bu dönem, “Altın Post” efsanesiyle ünlü Kolhis Krallığı ve Doğu Gürcistan’daki İberya Krallığı ile karakterize edilir. Antik dönemde, bölge zengin maden yatakları ve stratejik ticaret yolları nedeniyle büyük öneme sahipti.

Orta Çağ: Birleşik Gürcistan Krallığı

9.yüzyıldan itibaren, Gürcistan toprakları yavaş yavaş birleşmeye başladı ve 11. yüzyılda Bagrationi hanedanının altında Birleşik Gürcistan Krallığı‘nı oluşturdu. Bu dönem, özellikle Kraliçe Tamar’ın hükümdarlığı sırasında, 12. ve 13. yüzyıllarda Gürcistan’ın altın çağı olarak kabul edilir. Bu dönemde, Gürcistan sanatı, mimarisi ve edebiyatı önemli bir gelişme gösterdi.

Yabancı İstilalar ve Bölünme

Ancak bu altın çağ, Moğolların 13. yüzyılda istilasıyla sona erdi. Sonraki yüzyıllarda, Gürcistan toprakları Osmanlı İmparatorluğu ve Safevi İranı gibi güçler arasında bölündü ve sık sık istilalara uğradı. Bu dönemler, Gürcistan’ın parçalanmasına ve ekonomik olarak zayıflamasına yol açtı.

19. Yüzyıl: Rus İmparatorluğu’nun Egemenliği

19.yüzyılın başlarında, Gürcistan giderek artan bir şekilde Rus İmparatorluğu‘nun etkisi altına girdi ve 1801’de resmen Rusya‘nın bir parçası haline geldi. Bu dönem, Gürcü kültürel ve milli kimliğinin korunması mücadelesiyle karakterize edildi. Rus hakimiyeti altında, Gürcistan modernleşme süreçlerinden geçti, ancak aynı zamanda milliyetçilik duyguları da güçlendi.

20. Yüzyıl: Bağımsızlığa Doğru

Gürcistan, 1918’de, Rus İmparatorluğu‘nun çöküşünün ardından kısa bir süre için bağımsızlığını ilan etti. Ancak bu bağımsızlık, 1921’de Kızıl Ordu’nun işgaliyle sona erdi ve Gürcistan, Sovyetler Birliği’nin bir parçası oldu. Sovyet dönemi boyunca, Gürcistan önemli sosyal ve ekonomik değişimler yaşadı, ancak aynı zamanda Ruslaştırma politikaları ve siyasi baskılar altında da kaldı.

Modern Dönem: Bağımsız Gürcistan

Gürcistan, 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından yeniden bağımsızlığını kazandı. Bağımsızlık sonrası dönem, ekonomik zorluklar, siyasi istikrarsızlık ve Abhazya ile Güney Osetya’daki ayrılıkçı bölgelerle ilgili çatışmalarla dolu oldu. Ancak, Gürcistan demokratikleşme sürecine girdi ve Batı ile daha yakın ilişkiler kurmaya başladı.

Gürcistan’ın Coğrafyası

Gürcistan, Kafkaslar’ın güneydoğu ucunda, Avrupa ve Asya kıtaları arasında stratejik bir konuma sahip bir ülkedir. Bu coğrafi konumu, ülkenin zengin ve çeşitli bir doğal yapıya sahip olmasını sağlar. Gürcistan’ın coğrafyası, yüksek dağ sıraları, verimli vadiler, geniş orman alanları ve çarpıcı sahil şeritleri ile karakterize edilir.

Dağlar ve Vadiler

Gürcistan, Büyük Kafkas Dağları’nın güney eteklerinde yer alır ve bu dağlar ülkenin kuzey sınırını oluşturur. Bu dağlar, Avrupa’nın en yüksek zirvesi olan Elbrus Dağı da dahil olmak üzere, 5.000 metreyi aşan zirvelere sahiptir. Güneyde, Küçük Kafkas Dağları daha alçak olup, Gürcistan’ın çeşitli topoğrafyasını daha da zenginleştirir. Bu dağlık bölgeler, birçok vadi ve nehir tarafından yarılmıştır, en önemlileri Mtkvari ve Rioni nehirleridir.

İklim Çeşitliliği

Gürcistan’ın coğrafi çeşitliliği, ülkenin farklı iklim tiplerine sahip olmasına neden olur. Karadeniz kıyısı, subtropikal iklimin hüküm sürdüğü nemli ve ılıman bir bölgedir. Bu alan, bol yağış alır ve yoğun yeşillikle kaplıdır. Dağlık bölgelerde ise, yüksekliğe bağlı olarak soğuk dağ iklimi hâkimdir. Bu bölgelerde kışlar sert geçer ve yazlar serin olur. Gürcistan’ın iç kesimlerinde ve doğusunda, daha kuru ve karasal bir iklim görülür.

Nehirler ve Göller

Gürcistan, önemli nehir ve göllere ev sahipliği yapar. Ülkenin en büyük nehri olan Mtkvari, ülkenin ortasından geçer ve ekonomik olarak önemli bir su kaynağıdır. Diğer önemli nehirler arasında Rioni, Alazani ve Enguri bulunur. Gürcistan’daki göller genellikle küçük olup, çoğunlukla dağlık bölgelerde bulunur. Paravani ve Tabatskuri gibi göller, özellikle güzellikleriyle dikkat çeker.

Bitki Örtüsü ve Biyoçeşitlilik

Gürcistan’ın zengin bitki örtüsü, ülkenin iklim çeşitliliğini yansıtır. Karadeniz kıyısında subtropikal ormanlar bulunurken, dağlık alanlarda yaprak döken ormanlar ve alpin çayırlar hâkimdir. Ülke, biyoçeşitlilik açısından zengindir ve birçok endemik bitki türüne ev sahipliği yapar. Gürcistan, Kafkasya Biodiversite Hotspot’ının bir parçasıdır ve dünyanın en önemli biyolojik çeşitlilik alanlarından biri olarak kabul edilir.

Doğal Kaynaklar

Gürcistan, önemli doğal kaynaklara sahiptir. Bu kaynaklar arasında ormanlar, maden yatakları (özellikle manganez ve bakır), hidroenerji potansiyeli ve tarıma elverişli topraklar bulunur. Ülkenin zengin su kaynakları, hem içme suyu hem de hidroelektrik enerji üretimi için önemlidir.

Gürcistan’daki Şehirleri

Gürcistan, tarihi dokusu, kültürel zenginliği ve doğal güzellikleriyle ön plana çıkan birçok büyük şehre ev sahipliği yapar. Bu şehirler, ülkenin zengin tarihini, kültürel çeşitliliğini ve ekonomik dinamiklerini yansıtan özelliklere sahiptir.

Tiflis: Tarih ve Kültürün Buluşma Noktası

Gürcistan’ın başkenti ve en büyük şehri olan Tiflis, yaklaşık 1,1 milyon nüfusa sahiptir. Şehir, Mtkvari Nehri’nin iki yakasına kurulu olup, tarih boyunca birçok farklı kültürün etkileşim noktası olmuştur. Tiflis, dar sokakları, tarihi yapıları ve canlı kültür hayatı ile bilinir. Eski Tiflis bölgesi, sıcak kaplıcaları, Ortodoks kiliseleri, sinagoglar ve camileri ile ziyaretçilere açık bir tarih dersi sunar. Ayrıca, modern sanat galerileri, butik mağazalar ve restoranlar şehrin dinamik ve çağdaş yüzünü ortaya koyar.

Batum: Karadeniz’in İncisi

Batum, Gürcistan’ın Karadeniz kıyısında yer alan önemli bir turizm ve liman şehridir. Yaklaşık 160,000 nüfusa sahip olan Batum, subtropikal iklimi, palmiye ağaçlarıyla süslü bulvarları ve modern mimarisi ile dikkat çeker. Batum Botanik Bahçesi ve Batum Bulvarı, şehrin en popüler ziyaret noktaları arasındadır. Ayrıca, şehirdeki lüks oteller ve kumarhaneler, yerli ve yabancı turistleri cezbetmektedir.

Kutaisi: Tarihin ve Efsanelerin Şehri

Kutaisi, Gürcistan’ın İmereti bölgesinde yer alan ve yaklaşık 147,000 nüfusa sahip olan tarihi bir şehirdir. Ülkenin eski başkentlerinden biri olan Kutaisi, antik dönemlerden beri önemli bir kültür ve siyaset merkezi olmuştur. Kutaisi, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Bagrati Katedrali ve Gelati Manastırı gibi tarihi yapılarıyla ünlüdür. Ayrıca, şehir yakınlarındaki Prometheus Mağarası, doğal güzellikleri keşfetmek isteyen ziyaretçiler için popüler bir destinasyondur.

Rustavi: Sanayi ve Yenilenmenin Merkezi

Rustavi, Tiflis’in güneydoğusunda yer alan ve yaklaşık 125,000 nüfuslu bir şehirdir. Sovyet döneminde önemli bir sanayi merkezi olarak kurulan Rustavi, bugün çelik üretimi ve diğer ağır sanayi faaliyetleriyle bilinir. Son yıllarda, şehir genelinde yapılan yenileme çalışmaları ve yeşil alanların artırılması, Rustavi’nin yaşam kalitesini yükseltmeye yönelik önemli adımlar arasındadır.

Telavi: Şarap ve Tarih Bölgesi

Telavi, Gürcistan’ın doğusunda, Kaheti şarap bölgesinin kalbinde yer alan tarihi bir şehirdir. Yaklaşık 21,000 nüfusa sahip olan Telavi, bölgenin en eski ve en önemli şarap üretim merkezlerinden biridir. Şehir ve çevresi, zengin tarihi, muhteşem manzaraları ve özellikle de ünlü Gürcü şaraplarıyla tanınır. Telavi, Alaverdi Manastırı ve Tsinandali Sarayı gibi kültürel ve tarihi siteleri ziyaret etmek için mükemmel bir başlangıç noktasıdır.

Gürcistan’ın İdari Bölgeleri

Gürcistan, idari olarak birkaç özerk cumhuriyet, özerk bölge ve il (muhafazakar) olmak üzere toplamda on bölgeye ayrılmıştır. Her bölge, coğrafi konumu, tarihi, kültürel mirası ve ekonomik özellikleriyle benzersizdir.

1. Abhazya (Özerk Cumhuriyet): Gürcistan’ın kuzeybatısında yer alan Abhazya, Karadeniz kıyısında bulunur. Zengin tarihi ve doğal güzelliklere sahip olan Abhazya, siyasi anlamda tartışmalı bir bölgedir ve bağımsızlığını ilan etmiştir, ancak bu, uluslararası alanda sınırlı olarak tanınmaktadır.
2. Acara (Özerk Cumhuriyet): Gürcistan’ın güneybatısında, Türkiye ile sınırda yer alır. Başkenti Batumi olan Acara, subtropikal iklimi, zengin kültürel mirası ve canlı turizm sektörü ile bilinir.
3. Guria: Karadeniz kıyısında yer alan Guria, yeşil tepeleri ve çay plantasyonları ile ünlüdür. Bölge, zengin folkloru ve müzikal gelenekleri ile de tanınır.
4. Imereti: Gürcistan’ın orta kesiminde yer alır ve bölgenin idari merkezi Kutaisi, ülkenin en eski ve tarihi şehirlerinden biridir. Imereti, zengin tarihi, kültürel mirası ve doğal güzellikleriyle bilinir.
5. Kaheti: Gürcistan’ın doğusunda yer alan Kaheti, ülkenin önemli şarap üretim merkezlerinden biridir. Bölge, tarihi manastırları, kaleleri ve üzüm bağlarıyla ünlüdür.
6. Kvemo Kartli: Tiflis’in güneyinde yer alan bu bölge, çeşitli etnik grupların yanı sıra zengin tarihi ve kültürel mirasıyla dikkat çeker.
7. Mtskheta-Mtianeti: Gürcistan’ın merkezinde, başkent Tiflis’in hemen kuzeyinde yer alır. Eski başkent Mtskheta, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almakta ve önemli tarihi sitelere ev sahipliği yapmaktadır.
8. Racha-Lechkhumi ve Kvemo Svaneti: Bu bölge, muhteşem dağ manzaraları, zengin folkloru ve ünlü Rachuli şarabı ile bilinir. Aynı zamanda, zorlu doğa koşulları ve izole yaşam tarzı ile tanınan Svaneti bölgesini içerir.
9. Samegrelo-Zemo Svaneti: Gürcistan’ın batısında yer alır ve zengin tarihi, kültürel mirası ve doğal güzellikleri ile tanınır. Mingrelya (Samegrelo) ve yüksek dağlık alan Svaneti olmak üzere iki ana bölgeden oluşur.
10. Samtskhe-Javakheti: Gürcistan’ın güneyinde, Türkiye ve Ermenistan sınırında bulunur. Bölge, tarihi kaleleri, manastırları ve çarpıcı doğal manzaralarıyla ünlüdür. Ayrıca, burası etnik Ermeni nüfusun yoğun olarak yaşadığı bir bölgedir.
11. Şida Kartli: Gürcistan’ın merkezinde yer alan Şida Kartli, tarihi ve kültürel öneme sahip birçok siteye ev sahipliği yapar. Bu bölge, aynı zamanda çeşitli çatışmaların merkez üssü olmuş ve Güney Osetya’yı içerir.

Gürcistan’ın idari bölgeleri, ülkenin zengin kültürel çeşitliliğini ve coğrafi güzelliklerini yansıtan benzersiz karakteristiklere sahiptir. Her bir bölge, ziyaretçilere ve yerel halka, tarihten doğaya, şaraptan müziğe kadar çeşitli deneyimler sunar. Bu çeşitlilik, Gürcistan’ı Kafkaslar’da keşfedilmesi gereken zengin bir mozaik haline getirir.

Gürcistan’ın Ekonomisi

Gürcistan ekonomisi, son yıllarda önemli yapısal değişiklikler ve reformlar geçirmiştir. Bu değişiklikler, ülkenin daha serbest piyasa ekonomisine geçiş yapmasını sağlamış ve ekonomik büyümeyi teşvik etmiştir. Gürcistan, stratejik konumu, liberal ekonomi politikaları ve dış ticarete açıklığı ile bölgesel bir ticaret ve yatırım merkezi olma yolunda ilerlemektedir.

Tarım ve Gıda Üretimi

Tarım, Gürcistan ekonomisinin önemli bir parçası olup, nüfusun büyük bir kısmı için geçim kaynağı sağlar. Ülke, çeşitlilik arz eden iklimi sayesinde çok çeşitli tarım ürünlerinin üretimine elverişlidir. Önemli tarım ürünleri arasında üzüm, fındık, meyve, sebze ve çay bulunur. Gürcistan ayrıca, binlerce yıllık bir şarap yapımı geleneğine sahiptir ve dünya çapında tanınan kaliteli şarapları ile ünlüdür.

Turizm ve Konaklama

Turizm, Gürcistan’ın ekonomisinde hızla büyüyen bir sektördür. Ülkenin zengin tarihi, kültürel mirası, doğal güzellikleri ve misafirperverliği, yıl boyunca yerli ve yabancı turistleri çekmektedir. Karadeniz kıyıları, dağlık bölgelerdeki kayak merkezleri, kaplıcalar ve UNESCO Dünya Mirası alanları, Gürcistan’ı cazip bir turizm destinasyonu yapmaktadır.

Sanayi ve İmalat

Sanayi sektörü, Gürcistan ekonomisinde önemli bir yer tutar ve ülkenin ihracat gelirlerine katkıda bulunur. Önemli sanayi dalları arasında metal işleme, makine imalatı, kimyasallar ve gıda işleme bulunmaktadır. Ayrıca, ülkede giyim ve tekstil üretimi de gelişmekte olan sektörler arasındadır.

Enerji

Gürcistan, hidroelektrik potansiyeli bakımından zengindir ve bu, ülkenin enerji ihtiyacının büyük bir kısmını yenilenebilir kaynaklardan karşılamasını sağlar. Hidroelektrik santralleri, ülkenin toplam elektrik üretiminin önemli bir kısmını oluşturur. Gürcistan ayrıca, enerji koridorları üzerindeki konumu nedeniyle bölgesel bir enerji transit merkezi haline gelme potansiyeline sahiptir.

Dış Ticaret ve Yatırım

Gürcistan, serbest ticaret anlaşmaları ve düşük ticaret engelleri sayesinde dış ticarete açık bir ekonomiye sahiptir. Avrupa Birliği (AB), Türkiye, Çin ve ABD ile serbest ticaret anlaşmaları, Gürcistan’ın ihracatını çeşitlendirmesine ve ticaret hacmini artırmasına olanak tanır. Ülke ayrıca, yabancı yatırımcılara yönelik cazip koşullar sunmakta ve yabancı doğrudan yatırımlar için önemli bir destinasyon haline gelmektedir.

Gürcistan’ın Demografisi: Nüfus Yapısı ve Etnik Dağılım

Gürcistan, Kafkasya’nın çapraz yollarında yer alması sebebiyle zengin bir etnik çeşitliliğe sahiptir. Ülkenin demografik yapısı, tarihinin bir yansıması olarak, birçok farklı etnik grup ve kültürü barındırır. Bu çeşitlilik, Gürcistan’ın kültürel zenginliğinin temel taşlarından birini oluşturur.

Nüfus Yapısı

Gürcistan’ın nüfusu, son yıllarda sabit bir düzeyde kalmıştır ve yaklaşık olarak 3.7 milyon civarındadır. Ülkenin nüfus dağılımı, kırsal ve kentsel alanlar arasında eşit olmayıp, nüfusun büyük bir kısmı başkent Tiflis ve diğer büyük şehirlerde yoğunlaşmıştır.

Etnik Dağılım

Gürcistan’ın etnik yapısı oldukça çeşitlidir. Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu Gürcüler oluştururken, Azeriler, Ermeniler, Ruslar ve diğer etnik gruplar da önemli birer topluluk teşkil eder.

1. Gürcüler: Ülkenin ana etnik grubunu oluşturur ve nüfusun yaklaşık %86,8’ini temsil eder. Gürcüler, Gürcistan’ın her yerinde yoğunlukla bulunur, özellikle kırsal bölgelerde ve başkent Tiflis’te çoğunluğu oluşturur.
2. Azeriler: Nüfusun yaklaşık %6,3’ünü oluşturan Azeriler, Gürcistan’ın güney bölgelerinde, özellikle Kvemo Kartli bölgesinde yoğunlaşmıştır.
3. Ermeniler: Gürcistan nüfusunun yaklaşık %4,5’ini teşkil eden Ermeniler, çoğunlukla Samtskhe-Javakheti bölgesinde ve başkent Tiflis’te yaşar.
4. Ruslar: Nüfusun küçük bir kısmını oluşturan Ruslar, genellikle Tiflis ve diğer büyük şehirlerde, ayrıca Abhazya ve Güney Osetya gibi tartışmalı bölgelerde bulunurlar.

Dil ve Din

Gürcistan’ın resmi dili Gürcücedir, ancak ülkede birçok farklı dil konuşulur. Etnik grupların yoğun olduğu bölgelerde, Azerice, Ermenice ve Rusça gibi diller de yaygın olarak kullanılır.

Din konusunda, Gürcistan çoğunlukla Ortodoks Hristiyan bir ülkedir. Gürcü Ortodoks Kilisesi, ülkenin manevi ve kültürel hayatında merkezi bir rol oynar. Bununla birlikte, Azeri nüfusunun çoğunluğu Müslüman, Ermeni topluluğu ise genellikle Ermeni Apostolik Kilisesi’ne bağlıdır. Ayrıca, ülkede küçük Katolik, Protestan ve Yahudi topluluklar da bulunmaktadır.

Gürcistan’ın Dünya Sahnesindeki Yeri

Gürcistan, Kafkasya bölgesinin stratejik bir köşesinde yer alarak, tarih boyunca birçok büyük medeniyetin kesişim noktası olmuştur. Bu stratejik konumu, kültürel çeşitliliği ve tarihî mirasıyla, Gürcistan dünya sahnesinde önemli bir yere sahiptir. Gürcistan, zengin tarihi, benzersiz kültürü ve doğal güzellikleriyle hem bölgesel hem de uluslararası alanda dikkat çeken bir ülke haline gelmiştir.

Kültürel ve Tarihi Miras

Gürcistan, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan tarihi sitelere, binlerce yıllık şarap yapım geleneğine ve zengin folklorik mirasa sahiptir. Bu özellikler, Gürcistan’ı kültürel turizm açısından cazip bir destinasyon yapar ve ülkenin dünya kültür mirasına önemli katkılarda bulunduğunu gösterir.

Stratejik Konum ve Geopolitik Önemi

Gürcistan’ın stratejik konumu, Doğu ile Batı arasında bir köprü görevi görmesini sağlar. Bu konum, enerji koridorları ve ticaret yolları açısından büyük önem taşır. Gürcistan, enerji kaynaklarına erişim ve enerji güvenliği konularında Avrupa ve Asya arasında önemli bir transit ülke olma potansiyeline sahiptir.

Ekonomik Gelişmeler ve Entegrasyon

Son yıllarda Gürcistan, ekonomik reformlar ve liberal ticaret politikalarıyla dikkat çekmiştir. Avrupa Birliği ile Derin ve Kapsamlı Serbest Ticaret Anlaşması (DCFTA) ve diğer uluslararası ticaret anlaşmaları, Gürcistan’ın küresel ticaretteki yerini güçlendirmiştir. Bu adımlar, ülkenin uluslararası iş ve yatırım topluluğu içindeki konumunu iyileştirmekte ve ekonomik kalkınmasına katkıda bulunmaktadır.

Bölgesel İşbirliği ve Barışın İnşası

Gürcistan, bölgesel işbirliğini ve barışın inşasını destekleyen politikalar izlemektedir. Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) ve Avrupa-Atlantik entegrasyon süreçleri gibi inisiyatiflerde aktif rol alarak, bölgesel güvenlik ve işbirliğine katkı sağlamayı amaçlamaktadır. Ancak, toprak bütünlüğü ve egemenliği ile ilgili devam eden sorunlar, uluslararası desteğin ve çözüm arayışlarının önemini vurgulamaktadır.

Gürcistan, kültürel zenginliği, stratejik konumu ve reformlara olan açıklığı ile dünya sahnesinde kendine özgü bir yer edinmiştir. Bu özellikler, ülkenin hem bölgesel bir aktör olarak hem de uluslararası alanda daha geniş bir etki alanına sahip olma potansiyelini artırmaktadır. Gürcistan’ın geleceği, bu temeller üzerine inşa edilen politikalar ve uluslararası işbirliği çabaları ile şekillenecektir.