Böbrekler Ne İşe Yarar?

Böbrekler omurgamızın her iki yanında bulunan ve belin biraz üzerinde olan organlardır. Boyutları ise 9 ile 13 cm arasında olabilmektedir. Ortalama olarak ağırlığı ise 150 gram olarak bilinmektedir.

Sol böbreğimiz sağ böbreğimize göre biraz daha büyüktür. Ayrıca yaşamsal öneme sahip organlarımızdır. İki böbrekten biri yoksa ve eğer o böbreğe iyi bakılırsa böbreğin yapması gereken işlevi rahatlıkla yerine getirecektir.

Böbrekler;

1. Metabolik ürünlerin vücuttan atılmasını sağlar.
2. Kan basıncını düzenlemek ile görevlidir.
3. Salgıladığı hormonlar sayesinde tansiyonu düzenleme görevini görür.
4. Üre, kreatinin gibi zararlı ve atık maddeleri süzer ve idrar yolu ile vücuttan atılmasını sağlar.
5. Kemik iliğini uyarır ve kan yapımına yardımcı olur.
6. Bu işlem gerçekleşirken salgılanan hormon eritropoetindir.
7. Sıvı ve PH dengesini düzenlemek ile görevlidir.
8. Vücudumuza gerekli olan minerallerden olan tuz, potasyum, fosfor gibi minerallerin su, glikoz ve proteinin dengede kalması görevini üstlenir.
9. Vücudumuza gerekli olan D vitaminin alınması sonucu kullanılmasını sağlar.
10. Kalsiyum ve fosforun dengede kalmasını sağlar.

Böbreklerin herhangi bir sebepten dolayı görevini yapamaz hale gelmesine böbrek yetmezliği denilir. İki çeşit böbrek yetmezligi vardır;

Aniden meydana gelen ve erken tedavi edilirse iyileşebilen böbrek yetmezliği çeşidi akut böbrek yetmezliğidir. Aniden tansiyon düşüklüğü, kanama, aşırı terleme ve şiddetli ishal gibi durumlar sonucu oluşabilir. Böbrek iltihapları da yine akut böbrek yetmezliği olduğunun göstergesidir.

Büyük ameliyatlar sonrası akut böbrek yetmezliği oluşabilir. İlaç alerjilerinden dolayı akut böbrek yetmezliği oluşabilir. Zehirlenmeler de yine bir göstergedir.

Geniş yanıklar sonrası akut böbrek yetmezliği oluşabilir. Eğer idrar yollarında tıkanıklık varsa bu durum sonrasında da yine akut böbrek yetmezliği görülebilir.

Uzun zamanlı bir sürede meydana gelen ve artık geri dönüşü olmayan böbrek rahatsızlığı çeşidinin ismi ise kronik böbrek yetmezliğidir. Diyabet yani şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği gibi nedenlerden oluşabilir. Glomerülonefrit, polikistik böbrek hastalığı, amiloidozis yine sebepler arasında yer alır.

Tübülointerstisyel nefrit, böbreğin damarsal hastalıkları ve sebebi bilinmeyen nedenlerden dolayı da kronik böbrek yetmezliği gelişebilir.

Böbrek yetmezliğinin belirtileri şöyledir;

1. Halsizlik oluşur.
2. Bulantı, kusma ve iştahsızlık durumları meydana gelir.
3. Tansiyon yüksekliği oluşur.
4. Su ve tuz birikiminden dolayı vücutta ödem oluşur.
5. Sürekli bir uyku gali ve dalgınlık meydana gelebilir.
6. Ciltte renk değişikliği oluşabilir.
7. Kaşıntılar oluşabilir.
8. Çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği oluşabilir.
9. Böbrek yetmezliğinin tedavisi vardır. Bunlardan ilki hemodiyalizdir. Hemodiyaliz; Haftada 2-3 gün olarak ve 4 saatlik bir tedavidir. Damar yoluna ihtiyaç vardır ve hasta diyaliz merkezine gitmek zorundadır.

Böbrek yetmezliği tedavisinin bir diğer çeşidi ise periton diyalizidir. Periton diyalizi; Karnımızın içinde bulunan organları saran ve karın duvarını saran zara periton zarı denir. Bu tedavi yönteminde karın duvarı ve organlar arasında kalan kısma ise periton diyaliz katateri yerleştirilir.Bu periton diyaliz katateri sayesinde diyaliz işlemi gerçekleştirilir. Periton Diyalizi de iki çeşittir. Sürekli ayaktan periton diyaliz ve aletli periton diyalizi. Sürekli ayaktan periton diyalizde; özel bir periton diyaliz sıvısı vücuda verilir. Bu sıvı 6 saat bekletilir. Daha sonra bir torba açılır ve diyaliz yapan sıvı boşaltılır.

Ardından dolu torba yüksek bir yere asılarak içinde bulunan sıvının karna dolması sağlanır. Daha sonra ise bağlantı koparılır ve hasta normal yaşantısına döner. Boşaltım, dolum ve bekleme olarak üç aşamada gerçekleştirilir. Aletli periton diyalizi ise evde makine ile yapılır. Bu makine hasta uyurken 9 ile 12 saat arasında diyaliz yapar. Bu süre dolunca hasta makineden ayrılır ve yaşantısına devam eder. Böbrek yetmezliği tedavisinde uygulanacak bir diğer yöntem ise böbrek naklidir. Bu işlem canlı ya da kadavradan yapılabilir. Hasta detaylı bir şekilde incelenir ve eğer uygun olursa işlem gerçekleştirilir.